Raport z innowacji pedagogicznej „Akademia Ekologiczna” realizowanej w roku szkolnym 2009/2010 w Zespole Szkolno-Przedszkolnym w Wojkowicach Kościelnych.

Innowacja realizowana była od września 2009 r. do czerwca 2010r. w ramach opracowanych założeń i harmonogramów w ramach zajęć pozalekcyjnych. Główne założenia oraz zaplanowane formy działań zostały zrealizowane. Poniższe zaplanowane cele innowacji zostały zrealizowane: 
• integrowanie uczniów Zespołu Szkół w Siewierzu i Zespołu Szkolno – Przedszkolnego w Wojkowicach Kościelnych,
• podnoszenie umiejętności interpersonalnych uczniów,
• uwrażliwienie uczniów na piękno przyrody, ale również na jej potrzeby,
• kształtowanie postawy szacunku wobec przyrody,
• kształtowanie poczucia odpowiedzialności uczniów za stan środowiska przyrodniczego,
• kształtowanie zachowań ukierunkowanych na ochronę środowiska naturalnego,
• kształtowanie nawyków proekologicznych w życiu codziennym,
• poznanie i zrozumienie przez uczniów współzależności elementów przyrody ożywionej i nieożywionej,
• dostrzeganie przez uczniów współczesnych zagrożeń przyrody i sposobów przeciwdziałania im,
• wdrażanie uczniów do poznawania przyrody poprzez bezpośrednie obserwacje oraz prowadzenie prostych badań laboratoryjnych, • wdrażanie uczniów do redagowania sprawozdań i artykułów,
• rozwijanie zainteresowań uczniów,
• zwiększenie atrakcyjności organizacji i metod nauczania.

Ewaluacja. Ewaluacja prowadzona była w formie ankietowania uczniów oraz rodziców i dotyczyła następujących obszarów:
• zgodność programu innowacyjnego z jego założeniami,
• atrakcyjność programu dla uczniów,
• osiągnięcie spodziewanych efektów,
• skuteczność stosowanych metod i form pracy.

1. Izba Leśna przy Nadleśnictwie Siewierz (wrzesień)
• Rajd pieszy przez tereny zielone do Nadleśnictwa Siewierz,
• Zajęcia warsztatowe w Izbie Leśnej,
• Zajęcia terenowe w pobliskim lesie,
• Ognisko integracyjne z pieczeniem kiełbasek i zabawami na świeżym powietrzu.
Uczniowie zapoznali się z florą i fauną najbliższej okolicy poprzez bezpośrednią obserwację przyrody. Obserwowali zmiany jakie zachodzą u roślin w okresie jesiennym. Poprzez obcowanie z przyrodą uczniowie stają się wrażliwi na piękno przyrody z którą pogłębiają więzi emocjonalne.
2. Ojcowski Park Narodowy (październik). Uczniowie poznali formy ochrony przyrody, jakimi są parki narodowe, osobliwości przyrodnicze Ojcowskiego Parku Narodowego oraz zapoznali się z historią i celem założenia Ojcowskiego Parku Narodowego. Uczniowie, na koniec wycieczki, w rozmowie z opiekunami stwierdzili, a ochrona środowiska naturalnego jest konieczna.
3. Międzynarodowe Miasteczko Edukacji Ekologicznej w Rogoźniku (listopad). Tematem przewodnim wizyty w tym ośrodku była „Woda źródłem życia; problem zanieczyszczenia wód”. Podczas tego wyjazdu uczniowie poznali i potrafili dostrzegać w terenie procesy degradacji, rekultywacji i zagospodarowania środowiska przyrodniczego; określili własną postawę wobec zagrożeń przyrody. Uczniowie nauczyli się przeprowadzać różnorodne ćwiczenia terenowe (np. pomiar zanieczyszczenia wody) oraz laboratoryjne, poznali obsługę sprzętu terenowego.
4. Zimowe zajęcia terenowe w lesie połączone z kuligiem. (styczeń). Uczniowie poznali rośliny i zwierzęta żyjące w lesie, budowę warstwową lasu oraz obserwowali zmiany, jakie zachodzą u roślin w okresie zimowym. Mieli okazję uczestniczenia w aktywnych formach spędzania czasu wolnego – kulig oraz pieczenie kiełbasek przy ognisku.
5. Akcja ekologiczna na terenie szkoły. W lutym i marcu przeprowadziliśmy akcję ekologiczną na terenie szkoły. Dodatkowe zadania z inicjatywą którego wyszli uczniowie. Konkurs na Ekorobota wykonanego z odpadów oraz zbiórka puszek. Zaangażowanie uczniów w akcję pozwala stwierdzić, że uczniowie są pozytywnie nastawieni do ekologii i ochrony środowiska. Rozwija się u nich świadomość ekologiczna i widzą potrzebę ochrony przyrody i jej respektowania.
6. Trasa rowerowa wokół zbiornika Pogoria IV. Wycieczka na rowerach oraz rolkach, która uświadomiła uczniom jak ważna jest rekultywacja terenów pogórniczych, zwłaszcza u nas na terenie śląska. Zbiornik Pogoria IV powstał po zalaniu kopalni piasku. Uczniowie mieli okazję obcować z przyrodą, aktywnie spędzać czas. Wycieczka ta odbyła się zamiast wyjazdu do rezerwatu przyrody: „Góra Chełm” i „Smoleń”. Ta wycieczka również pokazała uczniom konieczność ochrony środowiska naturalnego, ale jednocześnie propagowała zdrowy styl życia poprzez aktywne formy spędzania czasu wolnego.
7. Oczyszczalnia ścieków w Siewierzu. Uczniowie poznali sposoby ochrony wód przed zanieczyszczeniami oraz technologię biologicznego oczyszczania ścieków. Mieli możliwość poznania sposobów analizy laboratoryjnej ścieków oczyszczonych oraz wód powierzchniowych poniżej i powyżej wylotu ścieków już oczyszczonych do odbiornika. Dzięki tej wycieczce uczniowie przekonali się o konieczności ochrony środowiska naturalnego, jak również o konieczności oszczędnego gospodarowania zasobami wodnymi.
8. Ścieżka ekologiczna w Siewierzu, rzeka Czarna Przemsza. Uczestnicy zapoznali się z regulaminem ścieżki ekologicznej, zdobyli nowe wiadomości na temat rzeki Czarnej Przemszy oraz związanej z nią flory i fauny, dokonali pomiarów laboratoryjnych (pH gleby oraz wody w rzece).
9. Pustynia Błędowska. Wycieczka ta z powodu ciągłych opadów deszczu a następnie powodzi nie odbyła się.

Podczas wszystkich wyjazdów uczniowie dokonywali samodzielnych obserwacji przyrody, dostrzegali piękno środowiska naturalnego, a przez to pogłębiali więzi emocjonalne z przyrodą. Uczestnicy odczuwali potrzebę kontaktu z naturą oraz mieli świadomość przynależności do niej, mieli również możliwość integracji w grupie. Podczas wyjazdów i wyjść uczniowie przestrzegali zasad właściwego zachowania. Po każdej wycieczce uczniowie spotykali się wspólnie by podzielić się wrażeniami i napisać sprawozdanie z wycieczki. Po zakończeniu innowacji każdy uczestnik oraz jego rodzic wypełnił ankietę ewaluacyjną.
Badaniu poddano 20 uczniów oraz 18 rodziców. W wyniku analizy ankiet można stwierdzić, że sposób prowadzenia innowacji oraz forma wycieczek spotkały się z dużą akceptacją. Uczniowie wypowiadali się również jednogłośnie, że podczas realizacji innowacji było wiele okazji na zdobycie wiedzy i zawarcie nowych znajomości. Uczniowie w 100% stwierdzają, że należy dbać o środowisko, gdyż ludzie nie dbają wystarczająco o nie. Uczniowie są świadomi tego jak dorośli traktują przyrodę - 75% uczniów stwierdza, że ludzie raczej nie szanują środowiska. Udział w innowacji pomógł im uświadomić sobie, jak należy dbać o środowisko i co mogą zrobić dla przyrody. Potrafią również wytłumaczyć innym swoje stanowisko i przekonać ich do zmiany stosunku wobec przyrody. 90% uczniów przyznaje, ze wiedza zdobyta podczas zajęć przydaje im się w codziennym, życiu. Teraz zwracają większą uwagę na to co robią, by nie szkodzić przyrodzie, ale również obserwują innych ludzi. W wyniku badania rodziców można stwierdzić, iż są również zadowoleni z udziału swoich dzieci w tej innowacji. Jednogłośnie wypowiedzieli się, że realizacja innowacji była zgodna z założeniami i celami. Program był bardzo interesujący, a ich dzieci chętnie uczestniczyli w zajęciach.

Mocne i słabe strony innowacji:
Mocne strony programu innowacji:
• Różnorodne i ciekawe metody pracy z uczniami,
• Możliwość dokonywania obserwacji i eksperymentów bezpośrednio w przyrodzie,
• Duży nacisk na podniesienie świadomości ekologicznej uczniów oraz uwrażliwienie ich na piękno i potrzeby przyrody,
• Integrowanie uczniów dwóch szkół Zespołu Szkół w Siewierzu i Zespołu Szkolno-Przedszkolnego w Wojkowicach Kościelnych
• Wdrażanie uczniów do redagowania sprawozdań i artykułów,
• Kształtowanie nawyków proekologicznych w życiu codziennym.
Słabe strony programu innowacji: Pogoda - nie sprzyjająca aura - ciągłe opady deszczu i powodzie w okresie wiosennym była przyczyną zmian terminów wycieczek.
Wnioski:
Program innowacji pedagogicznej pod hasłem „Akademia Ekologiczna” został zrealizowany. Uczniowie wnioskują o podobne proekologiczne zajęcia w przyszłym roku szkolnym. Innowacja ta może być realizowana w kolejnym roku szkolnym.